Η δεκαετία του ’60 ήταν, στην ιστορία της γυναικείας μόδας, ένα βασικό πέρασμα στη μόδα που γνωρίζουμε σήμερα! Και γιατί; Πολύ απλά γιατί σε αυτή τη δεκαετία οφείλουμε, σταδιακά, τις φούστες και τις πινελιές των φορεμάτων που αποκαλύπτουν ορισμένες πτυχές της γυναικείας γοητείας, όπως τα πόδια. Ένα χαρακτηριστικό που είχαμε να δούμε από τη δεκαετία του ’30, πριν η Ευρώπη και μέρος του κόσμου βυθιστεί στη φρίκη!
Ας ρίξουμε μαζί μια ματιά στο πώς δομήθηκε σταδιακά η μόδα της δεκαετίας του ’60! Από τους σχεδιαστές μέχρι τις διάσημες μάρκες, τους καλλιτέχνες και τους ηθοποιούς.
Μόδα της δεκαετίας του ’60: Η αλλαγή ήρθε σταδιακά
Στην αρχή της δεκαετίας, η μόδα συνέχισε στο πνεύμα της δεκαετίας του ’50. Τα συνδυαστικά σύνολα φούστας και σακακιού και τα συντονισμένα αξεσουάρ αναδείχθηκαν, καθώς η μία δεκαετία μετατράπηκε στην άλλη. Η Πρώτη Κυρία Ζακλίν Κένεντι ενσάρκωσε το λουκ κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας του συζύγου της και κατά τη διάρκεια της σύντομης προεδρίας της.
Τη θαύμαζε όλος ο κόσμος για την κομψή, θηλυκή εμφάνισή της, που αποτελούνταν από δομημένες φούστες-κοστουμάκια όπως τα κοστούμια που προσέφερε ο Givenchy σε λευκές ή ναυτικό μπλε αποχρώσεις, αλλά και από τραπεζοφόρα και pencil dresses, πολυτελή παλτό, όλα αξεσουάρ με λευκά γάντια, πέρλες και ασορτί καπέλο. Το λουκ αυτό δημιουργήθηκε από σχεδιαστές όπως ο Hubert de Givenchy και ο Cristóbal Balenciaga, αλλά καθώς η δεκαετία προχωρούσε, έγινε σαφές ότι η τάση ήταν προς έναν νέο τύπο σχεδιαστών στη δεκαετία του 1960.
Το πολιτιστικό φαινόμενο που είναι γνωστό ως Swinging London ξεκίνησε το 1955, αλλά έφτασε στο αποκορύφωμά του στις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Ήταν ένα νεανικό φαινόμενο, με επίκεντρο τη μουσική και τη μόδα. Μας έφερε τους Beatles και τη μίνι φούστα, την Twiggy και τους The Who. Η σχεδιάστρια που πρωτοστάτησε στο “νεανικό” κίνημα ήταν η Mary Quant, η οποία άνοιξε την πρώτη της μπουτίκ, Bazaar, στην King’s Road στο Chelsea του Λονδίνου το 1955. Τα απλά, πολύχρωμα σχέδια της Quant απευθύνονταν σε εφήβους και νέους που είχαν περισσότερο διαθέσιμο εισόδημα από κάθε προηγούμενη γενιά. Ήταν διαφορετική από την αυστηρή εμφάνιση της προηγούμενης γενιάς και απευθυνόταν σε νέες γυναίκες που υιοθετούσαν παιδικό στυλ.
Με τη μίνι φούστα ήρθε μια φρενίτιδα για την παιχνιδιάρικη και καινοτόμο χρήση νέων υλικών και μια εστίαση στην επιστημονική πρόοδο.
Νέα υλικά όπως το ακρυλικό, ο πολυεστέρας και το γυαλιστερό PVC χρησιμοποιήθηκαν στα γυναικεία ρούχα, ενώ οι σχεδιαστές εμπνεύστηκαν από την ποπ αρτ και το διάστημα, όπως φαίνεται από τη μίνι φούστα στην Εικόνα 10. Ο Pierre Cardin και ο André Courrèges λάνσαραν σχέδια εμπνευσμένα από το διάστημα σε λευκό και ασημί χρώμα. Ο Laver γράφει: “Η συλλογή Courrèges ‘Space Age’ για την άνοιξη/καλοκαίρι 1964 περιελάμβανε καπέλα και γυαλιά αστροναυτών, φουσκωτά παντελόνια ‘moon girl’ από λευκό και ασημί PVC, ολόσωμες φόρμες και μπότες από λουστρίνι ή λευκό παιδικό δέρμα μέχρι το μισό μοσχάρι”. Τα τραπέζια και τα μίνι φορέματα μολύβι, χωρίς καθορισμένη μέση, ήταν δημοφιλείς σιλουέτες. Αυτά τα μοντέρνα σχέδια κυριάρχησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1960, καθώς η μόδα στράφηκε σε μια πιο παιχνιδιάρικη και απελευθερωτική εμφάνιση.
Καθώς η μίνι φούστα έφτασε στο αποκορύφωμά της στα μέσα της δεκαετίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 αναδύθηκε ένα νέο στυλ και μια νέα κουλτούρα. Οι φούστες έφταναν μέχρι τη γάμπα και μέχρι το 1969 είχε εμφανιστεί η μακριά μάξι φούστα. Αυτό ήταν μέρος της κίνησης προς την αισθητική των “χίπις”. Η Elizabeth Wilson γράφει στο βιβλίο της Gerta Buxbaum “Icons of Fashion: The Twentieth Century”: “Μεταξύ 1965 και 1967, το κομψό, φουτουριστικό σχέδιο του André Courrèges και της Mary Quant -που χαρακτηριζόταν από κοντές φούστες, παιδικές πινακωτές και τετράγωνα σχήματα- αντικαταστάθηκε από την επιστροφή στο στυλ του Art Nouveau, του Χόλιγουντ και του William Morris. Το σουέτ, οι κορδέλες, τα καφτάνια, τα αφγανικά παλτά, οι χάντρες και άλλα μη δυτικά στολίδια υιοθετήθηκαν, όπως και οι ρέουσες φούστες και τα μεταχειρισμένα ρούχα (Laver 267-268). Η Janis Joplin, υιοθέτησε αυτό το στυλ στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Τόσο το κίνημα “Mod”, στο οποίο συνέβαλε ο Quant, όσο και το κίνημα των χίπις ήταν μέρος ενός νέου μοντέλου “street style”, στο οποίο η μόδα διαδιδόταν από τους δρόμους στους σχεδιαστές και όχι το αντίστροφο. Η Jane Mulvagh γράφει στο βιβλίο “Icons of Fashion”: “Τα έτη 1962 έως 1968 ήταν κρίσιμα κατά τα οποία η ελκυστικότητα και η πρωτοτυπία του στυλ του δρόμου αμφισβήτησαν και τελικά έσπασαν την ηγεμονία της υψηλής ραπτικής” (86). Η πορεία της μόδας στη δεκαετία του 1960 είδε τρία πολύ διαφορετικά παγκόσμια στυλ, αλλά και μια μετατόπιση από ένα οικοσύστημα μόδας επικεντρωμένο στους σχεδιαστές σε ένα οικοσύστημα όπου ο καταναλωτής βρισκόταν στο επίκεντρο της δημιουργίας.
Εικόνα μόδας της δεκαετίας του 1960: Audrey hepburn
Διαχρονικό είδωλο της δεκαετίας του 1950 και του 1960, η κινηματογραφική σταρ Audrey Hepburn αγκάλιασε την εξέλιξη της μόδας στη δεκαετία του 1960 μέχρι τη χίπικη αισθητική του τελευταίου μέρους της δεκαετίας. Έχοντας καθιερωθεί ως σταρ της δεκαετίας του 1950 σε ταινίες όπως οι “Roman Holiday”, “Sabrina” και “Funny Face”, η επιρροή της Hepburn συνεχίστηκε και στη δεκαετία του 1960.
Το 1961, υποδύθηκε τη Holly Golightly σε μία από τις πιο εμβληματικές ταινίες της, το “Breakfast at Tiffany’s”. Σε αυτή την ταινία, όπως και σε πολλές άλλες, ο Hubert
de Givenchy σχεδίασε τα κοστούμια, συμπεριλαμβανομένου του διάσημου μαύρου φορέματος στην εναρκτήρια σκηνή. Η Χέπμπορν και ο Givenchy συνεργάστηκαν εντός και εκτός οθόνης για να δημιουργήσουν ένα φόρεμα που ήταν απλό αλλά κομψό, εύκολα αντιγράψιμο από γυναίκες όλων των κοινωνικών τάξεων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Χέπμπορν φορούσε θηλυκά σύνολα φούστας και σακακιού με τον τρόπο της Τζάκι Κένεντι. Όπως η Πρώτη Κυρία, συνδύαζε αυτά τα σύνολα με τα απαραίτητα αξεσουάρ: γάντια και καπέλο, όπως το πράσινο κοστούμι Givenchy που φορούσε στο “Paris When It Sizzles” το 1962. Τα ρούχα που φόρεσε στο “Charade” το 1963 δεν θα έμοιαζαν παράταιρα στην Κένεντι, αλλά την έκαναν επίσης να δείχνει κομψή καθώς περπατούσε στο Παρίσι. Καθώς προχωρούσε η δεκαετία, η μόδα της εξελισσόταν. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, η Hepburn άρχισε να φοράει πιο “μοντέρνα” ρούχα με έντονα χρώματα και μίνι φορέματα να μπαίνουν στην γκαρνταρόμπα της. Στην ταινία How to Steal a Million Dollars του 1966, φόρεσε γυαλιά ηλίου με λευκό σκελετό στο στυλ των διαστημικών στυλ και ένα κομψό χτένισμα τονισμένο με σκούρο eyeliner για να πετύχει το soft look που ήταν δημοφιλές εκείνη την εποχή.
Αν και παρέμεινε αξιοθαύμαστη για τη μόδα της καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, το 1969, όταν ο κόσμος της μόδας είχε αρχίσει να κινείται προς τις ανατολίτικες επιρροές και τις μακρύτερες φούστες, η Χέπμπορν παντρεύτηκε τον Αντρέα Ντότι φορώντας ένα ροζ μίνι φόρεμα. Λαμπερή, αντιπροσώπευε το μέρος του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των μόδιστρων όπως ο Givenchy, που δεν είχε ακόμη αγκαλιάσει το νέο στυλ.
Η ανδρική μόδα στη δεκαετία του 1960
Όπως η γυναικεία μόδα έγινε πιο χαλαρή και πολύχρωμη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, έτσι έγινε και η ανδρική μόδα. Ενώ η ανδρική μόδα είχε αρχίσει να κινείται προς ένα πιο casual στυλ τη δεκαετία του 1950, η φρενήρης ενέργεια του Swinging London έφερε έντονα prints και χρώματα για τους άνδρες. Καθώς δεν είχε υπάρξει μεγάλη αλλαγή στην ανδρική μόδα για πάνω από έναν αιώνα, αυτή η αλλαγή ήταν εντυπωσιακή.
Το V&A γράφει: “Ίσως η πιο αξιοσημείωτη εξέλιξη στη μόδα της δεκαετίας του 1960 ήταν η ριζική αλλαγή στην ανδρική ένδυση. Για τα προηγούμενα 150 χρόνια, τα ανδρικά ρούχα ήταν κομμένα και απλά στην εμφάνιση. Τώρα εισήχθησαν νέα πολύχρωμα στοιχεία, όπως το σακάκι χωρίς γιακά, που φοριέται με εφαρμοστό παντελόνι και μπότες.” (History of Fashion 1900-1970).”
Ενώ στα μέσα και τέλη της δεκαετίας του 1950 αυξήθηκε η δημοτικότητα των ιταλικών κοστούμι με στενές ριγέ γραβάτες, η ανδρική μόδα ενσωμάτωσε σταδιακά πιο φωτεινά χρώματα και μοτίβα, ενώ οι γραβάτες άρχισαν και πάλι να διευρύνονται καθώς προχωρούσε η δεκαετία. Η διαφορά ανάμεσα στο συμβατικό κοστούμι που είδαμε το 1963 και σε αυτό που σχεδίασε ο Cardin και φορούσε ο George Harrison είναι εντυπωσιακή.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ακόμη και το ίδιο το κοστούμι υπέστη αλλαγές. Έντονα ριγέ ή με σχέδια κοστούμια φορούσαν οι τολμηροί νεαροί άνδρες, ενώ ακόμα και τα παντελόνια και τα σακάκια δεν έλειψαν από τα νέα στυλ. Το V&A γράφει: “Καθώς η δεκαετία του 1960 προχωρούσε, το τυπικό μοτίβο του αντρικού κοστούμι άρχισε να ενσωματώνει διακριτικά τολμηρά στοιχεία: το σακάκι χωρίς γιακά (ένα λουκ που έγινε δημοφιλές από τους Beatles το 1963, τη χρονιά που κυκλοφόρησε το πρώτο τους άλμπουμ) και τα κομμένα παντελόνια, που συνδυάζονταν με μπότες με τακούνι αντί για παπούτσια” (The Peacock Revolution: Men’s Fashion in the 1960s).
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ακόμη και η πηγή έμπνευσης για την ανδρική μόδα άλλαζε: ενώ οι αστέρες του κινηματογράφου αποτελούσαν τα κύρια είδωλα του στυλ από τη δεκαετία του 1930, οι αστέρες της ροκ, όπως οι Beatles, ο Τζίμι Χέντριξ και ο Μικ Τζάγκερ, μεταξύ άλλων, αποτέλεσαν σημαντική επιρροή στην ανδρική μόδα.